Multifunctioneel leven in de leefruimte

‘Woonkamer’ of ‘leefruimte’ zal je doorgaans op de architectenplannen zien. Maar wanneer je kijkt welke functies vandaag in die ruimte worden ondergebracht, is ze meer dan wat de strikte betekenis van het woord ons voorhoudt. In de woonkamer kunnen een kinderhoek, bureau, bar, loungezone, bibliotheek, … een plaatsje krijgen. Wanneer dat op een doordachte manier gebeurt, kunnen deze verschillende functies in perfecte harmonie samen gaan.


Kleine kinderen spelen niet graag alleen op een kamer. Soms vraagt de job nog wat avondwerk. Lekker ontspannen doe je niet voor de tv, maar in een aparte zit- of loungehoek. Voor al die functies in een aparte ruimte voorzien is duur, vaak zinloos en soms zelfs af te raden. Kleine kinderen houd je immers best in de buurt om ze in de gaten te houden. Voor een sporadische klus voor het werk, richt je geen speciale bureauruimte in. Al die extra functies kunnen perfect in de leefruimte geïntegreerd worden, tijdelijk of definitief.

Plannen

Duw die bureautafel of het speeltapijt niet zomaar in een hoek van de woonkamer, maar plan alles grondig vooraf. Lijst alle activiteiten die je in de leefruimte wilt organiseren op en ken er vervolgens de meest geschikte plek in de ruimte aan toe. Iedere activiteit heeft immers specifieke vereisten die sowieso een invloed hebben op de plaats in de ruimte. Een bureau bijvoorbeeld vraagt daglicht, zicht op de tuin of de tv-hoek. Een speelruimte voor de kinderen ligt dan weer zo dicht mogelijk bij de keuken of de werkplek van mama of papa, zodat ze altijd een oogje in het zeil kunnen houden.

Puzzelen met functies

Wanneer je weinig ruimtelijk inzicht hebt om de verschillende functies in de ruimte te verdelen, schrijf je ze best op een kaartje. Met deze kaartjes kun je dan schuiven op een grondplan van de leefruimte tot de puzzel in elkaar valt. De openhaard, de tv-hoek en aansluitpunten voor internet, telefoon,… zullen bepalend zijn voor de plaats van sommige functies. Geef deze functies eerst hun plaats en schik vervolgens de overblijvende functies op een logische wijze hierrond.
Waak er bij de indeling over dat je geen hokjes in de grote ruimte creëert. Streef naar een maximale openheid om rust te brengen. Beperk de elementen die je in de ruimte brengt ook tot de essentie. Prop je ze te vol, dan zal de leefruimte kleiner ogen.

Mobiele wanden

Soms kan het interessant zijn om verschillende functies – al dan niet tijdelijk – van elkaar te scheiden. Of de zones op een andere manier af te bakenen. De speelhoek kun je bijvoorbeeld al definiëren door ze op een tapijt te organiseren. Wanneer je geen vloerverwarming hebt, maakt dat de ondergrond ook aangenaam voor spelende kinderen. Een bureau vraagt soms om een beperkte visuele afscheiding om rustig te kunnen werken. Mobiele wanden kunnen hier een oplossing bieden. Dergelijke mobiele wanden kan je heel letterlijk nemen: een constructie op wielen die het mogelijk maakt een zone af te schermen. Verschillende fabrikanten bieden functionele en creatieve oplossingen voor dergelijke noden.

Creatieve wanden

Maar laten we er vanuit gaan dat we een constructievere oplossing zoeken. Mooie voorbeelden daarvan zijn schuifwanden of pivoterende wanden. Wanneer de nood er is, kunnen de wanden gesloten worden. In andere gevallen zet u de wanden open en zijn de ruimtes aan elkaar gelinkt.
Pivoterende of taatsdeuren draaien om een as die centraal of op eenderde van de rand in vloer en plafond is ingewerkt. De deuren kunnen uit nagenoeg alle materialen worden vervaardigd: van glas over hout tot aluminium. Nadeel van de pivoterende deuren is dat ze in de kamer blijven staan en zo nuttige ruimte kunnen inpalmen. Zo kunnen ze een optimale verbinding of relatie tussen de twee ruimtes toch nog verhinderen.
Met een schuifwand heb je dat probleem minder snel. De wand loopt in een railsysteem aan het plafond – en soms ook in de vloer . Wanneer de wand wordt opengeschoven, plooien de verschillende panelen zich naast elkaar, waardoor de elementen miniem beslag leggen op de beschikbare ruimte. Wanneer van in het concept wordt rekening gehouden met een schuifwand, kan er zelfs een nis of ‘verloren ruimte’ worden ontworpen om de opengevouwen wand in op te bergen. Ook hier zijn er weer verschillende materialen mogelijk voor de wand. Let er wel op dat het gewicht niet te hoog oploopt. Dat beïnvloedt het gebruiksgemak in negatieve zin.

Halfhoge wanden

Wanneer een muur niet-dragend is, kan hij bijvoorbeeld maar tot op drie vierde of halve hoogte worden opgetrokken. Zo wordt de ene ruimte duidelijk afgebakend van een andere, maar heeft licht toch nog vrij spel en is er in sommige gevallen ook nog visueel contact mogelijk. Het bouwen van zulke halfhoge wanden vraagt bij sommige materialen bijzondere aandacht. Voor de metalen profielen bij een gipskarton-, gipsvezelplaat- of houtafwerking dient de structuur extra verstevigd te worden. De ene fabrikant schrijft aangepaste, zwaardere profielen voor, de andere schrijft een versterking van de constructie voor. Bij glaswanden volstaat soms een verankering in muur en vloer. Wanneer dat niet toereikend is, kan de constructeur zoeken naar een oplossing om een verstevigingsprofiel te gebruiken.


Auteur: TiM Vanhove – januari 2011