Bouwen en de wet

Stekelige vragen over gemene muren

Beter een goede buur dan een verre vriend, zo luidt een wijs spreekwoord. Hoed u er dan ook voor om tijdens de bouwwerken, die altijd voor wat extra hinder zorgen, in onmin te geraken met uw buren. Zo kunnen meningsverschillen over de gemene muren soms tot spanningen leiden. Landmeter Robert Palmans geeft ons enkele antwoorden op vaak gestelde vragen over de gemene muur.

Hoe weet ik of een muur daadwerkelijk een gemene muur is?

Dit kan nagetrokken worden op de kantoren van het plaatselijke registratiekantoor. Iedere gemeenmaking van een muur dient immers geregistreerd te worden. Door dit na te vragen, kan je ook meteen te weten komen wie de eigenaar is van de muur.

Ben je verplicht een gemene muur over te nemen?

Een gemene muur moet volgens het burgerlijk wetboek voorafgaandelijk aan de bouwwerken overgenomen worden. Deze wettekst dateert echter van voor de opkomst van de 'zelfdragende scheidingsmuren'. Sindsdien verkiezen heel wat bouwheren om - vooral uit financiële overwegingen - geen gebruik te maken van de bestaande gemene muur, maar zo'n zelfdragende scheidingsmuur op te richten. De vroegere rechtspraak strafte zulke praktijken dan ook af als wetsontduiking of rechtsmisbruik. Maar in recente uitspraken heeft het Hof van Cassatie hierover heel andere standpunten ingenomen. Zo stelt het Hof dat de oprichter van de scheimuur niet kan dwingen dat er een vergoeding betaald moet worden voor de overname, behalve wanneer het huis in aanbouw daadwerkelijk steunt op de gemene muur. De gemene muur hoeft dus niet overgenomen te worden indien hij niet gebruikt wordt in de constructie van de woning.

Staat er een termijn op de betaling van een muurovername?

Wie een gemene muur in zijn bouwplannen betrekt, zal de rechten op de muur moeten afkopen. Dat gebeurt na registratie van de muur op het plaatselijk registratiekantoor, en vooraleer de bouwwerken kunnen aanvatten. “De betaling van de overnamekosten dient in principe volledig, contant en onmiddellijk te gebeuren bij de eerste ingebruikname van de scheidsmuur”, weet landmeter Robert Palmans van Landmeterskantoor Palmans in Tongeren. “Maar tenzij hieromtrent een eventuele overeenkomst werd afgesloten, staat er geen specifieke termijn op de betaling. Ik raad bij uitblijven van de betaling altijd aan om eerst eens mondeling contact op te nemen met de buren. Een aangetekend schrijven komt erg formeel over en leidt nogal eens tot een gespannen situatie. In principe heeft u dertig jaar de tijd om uw buur tot een overname te verplichten. Is de overname al contractueel gebeurd en blijft er enkel nog de betaling van het saldo, dan mag u niet meer te lang talmen en kan u eventueel de verloren intresten vorderen."

Hij wil ook nog de aandacht vestigen op de formaliteiten. "De overnameovereenkomst moet ter registratie worden aangeboden. Het overnameplan mag niet meer door een architect opgesteld worden. Dit moet gebeuren door een landmeter-expert ingeschreven op het Tableau van de Federale Raden."

Kan de buur verbieden om de gemene muur op te hogen?

"Om werken aan een gemene muur uit te voeren, zoals het ophogen ervan, heb je sowieso de toestemming van de buur nodig”, stelt landmeter Robert Palmans. “Je moet hierbij wel alle kosten voor de werken voor eigen rekening nemen. Een buur kan dit niet weigeren. Als hij of zij echter weigert toestemming te geven voor de werken, moet u naar de vrederechter stappen. Best is dan om de buur eerst in verzoening te laten oproepen om alsnog tot een minnelijke overeenkomst te komen. Op die manier kunnen veel kosten worden voorkomen. Zo’n overeenkomst laat je best schriftelijk opstellen met de hulp van een landmeter-expert, advocaat of architect.” Als een minnelijke overeenkomst niet mogelijk blijkt, kan u de toelating voor het ophogen laten afdwingen bij de vrederechter. Houd hierbij wel rekening met de gerechtskosten die u sowieso zal maken.

Mag in de gemene muur een uitlaat van een droogkast aangebracht worden?

Hierin is het burgerlijk wetboek duidelijk: zo’n uitlaat kan niet, net zomin als rookkanalen voor centrale verwarming of een raam in de gemene muur zijn toegestaan. Wie toch gebruik maakte van zo’n uitlaat voordat het naburige huis aangebouwd werd, zal deze situatie moeten wijzigen eens als de buur begint te bouwen. Uitzondering hierop is als de buren hun expliciete toestemming geven voor een raam of andere opening in een gemene muur.

Meer antwoorden op vragen van lezers vindt u terug in de vraag- en antwoordrubriek van Habitos.be.

Mis de laatste bouwnieuwtjes niet!

Ontvang onze wekelijkse updates vol nuttige tips over bouwen en verbouwen.

Wens je deze folder te lezen? Vul dan eenmalig je email adres in