Woonbesprekingen

Binnenkijken bij: restauratie van een herenhuis

Drie gelijkaardige herenhuizen in de rij in hartje Dendermonde. Het rechtse daarvan doet door het nieuwe schrijnwerk in de voorgevel vermoeden dat het recent opgeknapt werd, maar de echte verrassing volgt pas als je door de statige deur naar binnengaat. Geen oude, benepen ruimtes achter deze gevel, maar een gevoel van ruimte en doorzicht tot in de nieuwe achterbouw.

Historische herenwoning

Hartje Dendermonde. De statige herenwoning van Filip en Jill was ooit een huis langs het water. De Dender is op die plek al lang gedempt, maar daar komt de komende jaren opnieuw verandering in, want de huidige parkeerplaats wordt weer rivier. Niet alleen een opwaardering van het historische stadscentrum, maar ook voor het huis van Jill en Filip, dat zes jaar geleden werd gerenoveerd.

“Het is een stevig huis”, zegt architect Tim De Sloovere, broer van Jill. “Er is destijds veel aandacht besteed aan de constructie, aan de ornamentering en aan de materialen.” Het huis van Jill en Filip werd gebouwd in 1880. De architect die de drie aanpalende huizen ontwierp, ging er zelf wonen. De naam van de toenmalige ontwerper hebben ze nog niet kunnen achterhalen, maar de anonieme negentiende-eeuwse architect zou zeker trots zijn op de verbouwing van honderddertig jaar later. De oude elementen – die al die tijd vrijwel intact zijn gebleven – kregen volledig eerherstel, door een fikse opknap- en schilderbeurt.

Omzichtig verbouwen

Van de verbouwing is een groot deel - nu - onzichtbaar: het dak werd geïsoleerd, alle technieken werden vernieuwd. “Niet evident,” zegt de architect, “want we wilden de moulures niet beschadigen.” Zeer omzichtig werden nieuwe sleuven geslepen, leidingen werden via het vloerrooster van de verdieping ingewerkt, de muren werden opnieuw bepleisterd… “Je moet veel nauwkeuriger en voorzichtiger werken. Daarom moeten de aannemers goed op de hoogte zijn van wat je allemaal wil bewaren.”

Eetkamer annex keuken

De meest ingrijpende - én zichtbare - verandering is de nieuwbouw achteraan, waar zich de huidige eetkamer annex keuken bevindt. Die oude uitbouw dateerde van de jaren veertig of vijftig en was veel banaler dan het hoofdgebouw. Niet dat Jill en Filip die uitbouw meteen weg wilden. Hun aanvankelijke intentie was om het huis achteraan opener en klaarder te maken en een nieuwe trap naar de stadstuin te voorzien. Ze wilden ook een nieuwe keuken en hadden hun oog laten vallen op een luxueuze uitvoering, waar het grootste deel van hun budget naartoe zou gaan.

Nieuwe aanbouw

Ze stapten met hun plannen naar broer Tim, maar die zag het anders en deed hen een voorstel. “Voor ongeveer hetzelfde budget kon ik de hele achterbouw vervangen, inclusief een nieuwe keuken, zij het dan een bescheidener uitvoering.”

De architect kan meteen een handvol redenen opsommen waarom voor hem de bescheiden aanpassing een maat voor niets zou zijn geweest. “De tuin blijft veraf met een buitentrap als enige verbinding. Een hedendaagse keuken op het niveau van de woonkamer vond ik een te groot contrast met de statige ornamenten van de woonruimtes en je blijft verstoken van daglicht.”

De eigenaars waren meteen gewonnen voor het ‘grote’ plan. Er kwam een nieuwe aanbouw van zeven meter breed en meer dan vijf meter hoog. De volledige achtergevel werd in glas uitgevoerd. De keuken - ook een ontwerp van de architect - en eetkamer kwamen op het niveau van de tuin, dus één niveau lager dan de woonkamer. Oud en nieuw zijn verbonden met een gemetselde trap en contact tussen de twee gedeeltes wordt gegarandeerd door een open structuur met enkel een borstwering. Die trap versmalt naar onderen toe om de ruimtelijkheid beneden te garanderen. Onder de trap is een kleine computerhoek voor de meisjes.

Koker naar het licht

Een knipoog van de architect, maar met zin voor functionaliteit, is het verlengstuk van de oude hal, dat in het volume van de nieuwbouw vervat zit. De hal loopt naadloos door in het nieuwe deel, waar een vestiaire en toilet zijn ondergebracht. Maar hét opzet van de ontwerper was om de oude hal een zicht naar de tuin te geven, in de vorm van een groot raam in de achtergevel. Zodra je het huis via de voordeur binnenstapt, heb je doorzicht tot op het einde van de tuin. De extra link tussen binnen en buiten die daardoor ontstaat, zorgt overigens voor heel wat natuurlijke lichtinval in de hal. In de keuken/woonkamer is die koker zichtbaar aan het duidelijk verlaagde plafond boven het kookgedeelte. “Dat mocht wel”, vinden zowel architect als bewoners. “Het veel lagere plafond boven het aanrecht biedt een zekere compartimentering en knusheid.”

Doorzicht en contact

Het gevoel van ruimtelijkheid, doorzicht en contact is onevenaarbaar. Jill: “Hier beneden zie je en hoor je wat in de zitkamer boven gebeurt, van boven uit is er een doorzicht tot in de tuin en het is er nu ook veel klaarder dan voor de verbouwing.” Er is een intens contact met de tuin en door de hoge dennen achteraan is er nauwelijks inkijk van de achterburen. Het niveau van de eetkamer/keuken en het terras is nagenoeg gelijk en door het gebruik van dezelfde keramische tegel lopen binnen en buiten ook visueel in elkaar over.

Nieuw schrijnwerk

Ook in het bestaande volume werden subtiele aanpassingen gedaan. Het nieuwe schrijnwerk werd volledig naar het oorspronkelijke gemodelleerd en werd uiteraard met dubbel glas uitgerust. Vooraan en in het midden waren de oorspronkelijke schoorsteenmantels verdwenen, maar er kwam een hedendaagse interpretatie voor in de plaats. Voor het overige geven de warme kleuren en de combinatie van klassieke en hedendaagse meubelstukken de toon aan. Zonlicht valt decoratief op de muren en de houten vloeren en maakt speelse tekeningen. “We zijn ons bewust van het verloop van de dag, van het weer en van de seizoenen”, vertelt Jill. “En toch leven we hier midden in de stad.”

Dubbele deur

Op de verdiepingen is vooral de badkamer de hedendaagse blikvanger. Hoogglanzende witte tegels, opaal glas, een inloopdouche… Het ziet er vrij strak uit, maar dat is zonder de antieke wastafel gerekend, die Jill en Filip in dit huis vonden. “We vonden het zo’n charmant ding dat we geen moment twijfelden om het ook in de nieuwe badkamer een plaats te geven.”

Omdat de kamer zo groot is, werd die opgedeeld in een dressing en badzone. Tim De Sloovere: “De twee verdiepingen waren identiek, elk met een kamer vooraan en achteraan en verbonden met een dubbele deur. Op de tweede etage werd de doorgang geëlimineerd. De deur werd een niveau lager gerecupereerd in de nieuwe tussenwand. Zo fungeert de dressing met de twee dubbele deuren als doorloop tussen slaapkamer vooraan en badkamer achteraan. Ook de wastafel bevindt zich tegen een nieuwe tussenmuur, die de badkamer in de lengte opdeelt. Op die manier staat het bad een beetje afgezonderd, als het ware in een kamer-in-de kamer. “Met de wandlampjes aan, is in bad gaan hier een ware belevenis,” zegt Jill. Op termijn komt er misschien een tweede badkamer op de meisjesverdieping. Ze hebben de bovenste kamers tot hun beschikking. Elk een slaapkamer, of althans dat is de bedoeling. Want voorlopig vinden ze het veel gezelliger met z’n tweetjes samen. Vooraan is voorlopig hun speelkamer, een echt studiootje. Maar als het erop aankomt, zijn ze toch liefst bij mama en papa in de grote, gezellige woonkamer.

 

Tekst: Sofie De Vriese - Fotografie: Jonah Samyn

Mis de laatste bouwnieuwtjes niet!

Ontvang onze wekelijkse updates vol nuttige tips over bouwen en verbouwen.

Wens je deze folder te lezen? Vul dan eenmalig je email adres in