Het hoofd koel houden

Airconditioning

Thuis, op het werk of in de wagen: airco is niet meer weg te denken. Een aangename omgeving bevordert dan ook de nachtrust, arbeidsprestaties of je autorit in de file.

• De werking van een airco is eenvoudig: het zuigt de warme lucht uit een ruimte, koelt die lucht af en blaast de gekoelde lucht opnieuw in de ruimte.
• Als je verwarmt met een airco, gebeurt de cyclus omgekeerd.
• Airconditioners zorgen voor een optimale luchtkwaliteit die bestaat uit koeling, verwarming, zuivering, luchtvochtigheid en ventilatie. Dit regelen kan via luchtcondensatie, watercondensatie of kan ook omkeerbaar werken om te verwarmen.

Mobiele en vaste modellen

Bij de keuze van een airconditioningsysteem houd je rekening met factoren zoals geluid en lawaai, en de plaats waar die moet komen te staan of hangen.

• De modellen uit één stuk zijn uiteraard de mobiele airco’s. Hier gaat de warme lucht via een afvoerslang naar buiten. Hij kan maar een ruimte koelen, maar je kan er wel van de ene naar de andere ruimt mee rollen. Een raamkoeler is een tweede optie. Die plaats je boven de deur of het raam.
• De single en multi split zijn systemen uit meerdere delen. Airconditioners met een vast splitsysteem koelen meerdere kamers, of een grote ruimte met weinig tussenmuren. De compressor en condensor staan buiten, de binnenunits binnen. Bij een single split is er één unit binnen, bij multi split meerdere die wel afzonderlijk bediend kunnen worden. De binnenunits kan je plaatsen hoog aan de wand, vlak boven de vloer, tegen hoge plafonds of boven een verlaagd plafond of in een raamopening.

Schoonmaken, een must

Een aircotoestel gaat tien tot vijftien jaar mee. Je verwijdert best jaarlijks het vuil en stof uit een buitentoestel en je maakt ook regelmatig de binnenunits schoon. Bij vaste toestellen knippert een licht als de filters moeten schoongemaakt worden

Tips en weetjes

• Vervang de schadelijke koelvloeistof door water.
• Laat je airco tijdig nakijken. Sommige aircosystemen waarschuwen wanneer onderhoud nodig is en stuurt zichzelf bij.
• Wees zuinig met je airco aan te zetten.
• Houd het verschil tussen buiten- en binnentemperatuur met 5 tot 7 graden beperkt. Hang dus zowel binnen als buiten een thermometer.
• De filters reinigen de lucht van stof, rook, pollen of andere vervelende geuren en houden zo ook allergieën buiten. Reinig zelf ook de filters, zo vermijd je dat allergieën of ziekten binnendringen.

Koelende warmtepomp

Een warmtepomp haalt warmte uit water, grond of natuur en geeft die af aan de verwarming of sanitair water. Een warmtepomp kan ook je woning afkoelen.

In tegenstelling met de traditionele airco's wordt niet de lucht gekoeld, maar de vloeren, de wanden of het plafond. In de winter wordt de warmte afgegeven via het warme water in het gesloten leidingsysteem. In de zomer kan dit warme water vervangen worden door koud water. Volgens hetzelfde principe wordt de warmte afgevoerd.

Passief en actief koelen

• Bij passieve koeling sla je twee vliegen in een klap. Na het plaatsen van de schakelaar op zomerstand, wordt de warmte uit de woning afgevoerd naar de grond zodat de bodem tegen het volgende stookseizoen al opgewarmd is.
• Bij actieve koeling keer je de werking van de warmtepomp om. In de winter wordt warmte onttrokken uit de bodem om af te geven aan de woning. Bij een actieve koeling wordt warmte onttrokken aan de woning om af te geven aan de ondergrond.

Nachtkoeling

• Gratis koelen kan door de bestaande ventilatiesystemen in de woning te voorzien zodat nachtkoeling mogelijk is.
  Iedere vorm van nachtelijke ventilatie wordt aanzien als nachtkoeling of freecooling. Maar om een merkbaar effect te bereiken, moet het debiet verhoogd worden. Die koelte zal in de massa van de woning – in beton of massieve wanden – opgeslagen worden zodat het ’s morgens koeler aanvoelt en de woning trager opwarmt.

Hoog debiet

• Om dat hogere debiet te bereiken zijn bij een natuurlijke luchtaanvoer (systeem C) extra roosters nodig. Die worden op een kip- of schuimraam geplaatst, die inbraakvertragend en insectwerend zijn.
• Het debiet bij natuurlijke aanvoer zal iets lager dan bij mechanische aanvoer (systeem). Hierbij moet je wel beschikken over een ventilatie-unit met bypass om aan nachtkoeling te doen. Deze bypass zorgt ervoor dat de aangevoerde lucht niet langs de warmtewisselaar passeert en dus niet wordt opgewarmd. Enig nadeel is dat dit meer geluid maakt.

Huis-, tuin- en keukentips

Om het hoofd koel te houden kan je ook eenvoudige tips toepassen.

• Vermijd warmte-opwekkers zoals het fornuis, de oven of een strijkijzer.
• Hang gordijnen: kies wel voor een dikke stof die weinig licht doorlaat
• Kleef aluminiumfolie langs de buitenzijde van de ramen, die weerkaatst het zonlicht en houdt zo de warmte tegen.
• Of kleef zonwerende folie die ook de warmte, maar niet het licht blokkeert. Deze oplossing is duurzamer dan aluminiumfolie.
• Plaats bladverliezende planten voor je raam, ze houden de warmte tegen.
• Sluit je rolluiken of luifels overdag. Ook zonneschermen of screens zijn aan te raden.
• Verluchten moet je doen om de aanwezige warmte binnen te laten ontsnappen. Zet na het vallen van de zon de nodige ramen en deuren open, best op een bovenverdieping.

Auteur: Kelly Cuypers - mei 2011

Lees ook: Ventilatie - nachtkoeling